Waarom stelt iemand zich verkiesbaar? En dan ook nog voor een partij die niet landelijk bekend is? Vorig jaar stelde wij die vraag aan (inmiddels raadslid) Cees de Beer. Dit jaar stellen wij die vragen aan Phebe Kloos. De nummer drie van Water Natuurlijk waterschap Rijn en IJssel. We waren blijkbaar niet de eerste die haar deze vragen stelde.
‘We begrijpen niet zo goed wat je hier brengt. Waarom stel je je kandidaat?’ In een statig pand in Velp ben ik aangeschoven bij de vierkoppige sollicitatiecommissie van de partij Water Natuurlijk. Vooraf hadden ze aangekondigd te gaan toetsen op het hebben van een reëel beeld van de waterschapstaak, het waterschap en de rol van het algemeen bestuur. Dat bestuur bestaat voor zo’n twintig procent uit vrouwen, de gemiddelde leeftijd is 58,5 jaar en van de meeste namen heeft nog nooit iemand gehoord. Dus startten ze met dezelfde soort vraag die verbaasde vrienden mij stelde: ‘Wat bezielt je?!’
Mijn gedachten schieten naar de keukentafel van Antoinet Looman, de huidige heemraad en lijsttrekker van de partij. Al bij het eerste kopje thee dat ze voor me zette klikten we. Dat merkten we op toen ze zich verontschuldigde dat ze haar voeten comfortabel op de tafel had gelegd. Aan het eind nodigde ze me uit om me kandidaat te stellen. Maar ‘ik ben uitgenodigd door Antoinet’, is een schijnmotivatie.
Andere gesprekken, waaraan ik niet deelnam, maar zo vaak getuige van was, dienen zich aan. Vaak hoor ik volwassen mensen zeggen: ‘Ik doe dit voor mijn (klein)kinderen.’ Dan kijk ik de kamer rond en denk ik; ‘wat jammer dat zij centraal staan en schitteren in afwezigheid.’ Dus, Phebe, wat doe jij? Staan klagen of constructief zitten? Zo’n antwoord klinkt als een nobele opoffering, maar eerlijk gezegd viel me dit gaandeweg op en is dus ook geen directe aanleiding tot motivatie geweest.
Mijn motivatiebron ligt dieper. En eerder. Namelijk tijdens de maanden dat ik bij diverse melkveehouderijen hielp in de stal. Daar mocht ik strategisch rondhangen (in jargon participerend observeren) als antropoloogstudent.
De studie antropologie leerde me veel over verhoudingen. Verhoudingen tussen mensen (man-vrouw, burger-politiek). En over verhoudingen tussen mensen en niet-mensen (bosbeheerder-eikenboom, rioolwerker-restwater). De bekende antropoloog Tim Ingold plantte de zin ‘wij zijn onderdeel van dit landschap, net zoals dat dit landschap onderdeel is van ons’ in mijn hoofd en vanaf daar kon ik niet anders dan zien dat alles om me heen onlosmakelijk verbonden is. We zijn in wisselwerking met onze omgeving, hebben impact en co-creëren. In Nederland maakt water dit prachtig zichtbaar. Denk maar aan het ontpolderen, het IJsselmeer en de deltawerken.
Op de melkveehouderijen leerde ik wat water betekent voor koeien, bodem, mollen, gewassen en daarmee voor de dagelijkse praktijken van melkveehouders. Ik zag hen laveren tussen te veel en te weinig water, als een soort dans waarbij soms water en soms de melkveehouder in de lead is. Hoe meer ik leerde over water, hoe meer dorst ik kreeg.
Nu Nederland in transitie is rond energie, woningbouw en natuur inclusief ondernemen, staat water als bron van al het leven centraler dan ooit. Ik weet weinig van de hydrologische watercyclus. Wel van de hydrosociale watercyclus. De ecologische uitdagingen waarvoor we staan, zijn tegelijkertijd sociale uitdagingen. Ze sijpelen de politiek in, zijn doordrenkt van macht, gezondheid, democratie, mobiliteit, religie en cultuur. Het is mijn wens dat tijdens de transitie van Nederland ook sociale belangen een plek krijgen. Het systematisch plaatsen van water in de samenleving en de samenleving in water is de drijfveer van mijn kandidaatstelling.
Waarom dan via Water Natuurlijk? Omdat zij de grootste waterschapspartij van Nederland is, is er kennisuitwisseling tussen het lokale en het generieke, nationale. Bij Water Natuurlijk komen allerlei politieke partijen samen. Tijdens mijn kennismaking ontmoette ik iemand van CDA, CU, VVD, Partij van de Dieren, D66 en Groenlinks – hoe meerstemmig kan het zijn? Ik schreef al dat vrouwen ondervertegenwoordigd zijn in het waterschapsbestuur. Niet bij Water Natuurlijk: bij hen staan de meeste vrouwen op de lijst. Water Natuurlijk staat voor een gezonde en leefbare omgeving met duurzame landbouweconomie, drinkbare rivieren en voor genieten van water. Dat is wat mijn groenbezorgde hart bij het waterschap en bij Water Natuurlijk brengt.
Phebe Kloos (1987) woont in Arnhem en staat kandidaat voor Water Natuurlijk waterschap Rijn en IJssel, plaats 3. Kloos studeerde af als antropoloog, specialisme mens-waterrelatie, aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. In haar thesis zette ze de relatie tussen water en melkveehouderijen op de oostflank van de Veluwe centraal. Momenteel is zij werkzaam bij Waterschap Vallei en Veluwe, algemeen bestuurder van Music Meeting Nijmegen en lid programmaraad van Natuurcentrum Arnhem en Groen Arnhem.