Het debat van Nederland, zo pronkt de titel van het allereerste SBS6 verkiezingsdebat. De volkszender doet het allemaal net even anders, gezelliger, duidelijke taal, en Wilfred Genee grappen. Eindelijk doet de inhoud een stapje terug en gaat het over de vorm, en waarom ook niet. De stemwijzer heeft al duidelijkheid gegeven voor je politieke voorkeur, maar het ‘Debat van Nederland’ laat zien of je ook een biertje met de lijsttrekker zou willen drinken. Kiespijn kijkt mee en beoordeeld of de Haagse poppetjes de harten van de kijker thuis heeft weten te verwarmen.
SBS6 heeft vier lijsttrekkers uitgenodigd, de grootsten in de peiling, en dan kom je op VVD, NSC, PVDA/GL en PVV. Een spannende verkiezing gaat het niet worden, maar er valt nog wel een premierschap te winnen. Er zijn gewone mensen uitgenodigd om een vraag te stellen over hun particuliere problemen. Een vrouw woont al een tijdje in een caravan, en zou graag horen wie dat in een jaartje voor haar zou willen oplossen. Op zo een moment mis je Rutte, die haar even uitlegt dat ze dat zelf moet doen; leen wat geld, koop een goedkoop product uit China en plak daar je eigen stickertjes voor de doorverkoop op. Zo bedreven als Rutte zijn deze kandidaten niet. Ze kibbelen, er is eigenlijk niets van te verstaan, het geruzie wordt met een grote lach aanschouwd door het publiek. Eindelijk een beetje leven in die saaie politieke onderwerpen. Wilfred Genee doet de gespreksleiding natuurlijk altijd goed, zo vind hij zelf, maar hoe komen de lijsttrekkers uit de verf?
Geert Wilders
Nederlanders weer op 1, dat is de vernieuwde en gematigde toon van Geert, want hij wil meeregeren. Niet alleen gedogen, maar ook ministers leveren. Fleur Agema op Zorg, Martin Bosma als minister van waarheid. Wat een schaap in wolfskleren is Wilders toch. Hij is wars van klimaatdoelstellingen, en wil daar graag geld op besparen. Mocht de zee ons overspoelen dan zijn de witte zeedieren hier wel welkom, maar wel pas als alle Nederlanders onderling het geld verdeeld hebben. En daar mogen de mensen best voor applaudisseren.
Dilan Yeşilgöz
Je zou denken dat de Volkspartij voor Vrijheid zich thuis zal voelen in de studio van SBS6, maar eigenlijk kunnen ze in die partij maar moeilijk sympathie opbrengen voor de types die hun eigen boontjes niet kunnen doppen. Succes is een keuze, en de SBSkijker thuis kiest daar blijkbaar niet voor. Als Dilan voorbeelden geeft van initiatieven tegen woningnood in Amsterdam zie je het publiek het hoofd schudden. “Maar we zitten hier in Velp, he?” merkt iemand op. Een mevrouw uit het publiek vraagt waarom de tandarts niet in het basisziekenfonds pakket zit. Yeşilgöz wil dat graag oplossen door te zorgen dat iedereen rijker wordt, en dan kan mevrouw haar tandarts gewoon betalen. De vrouw loopt vol, ongetwijfeld tranen van geluk. De YouTube commentaren zijn eensgezind; ze storen zich aan de piepstem van Dilan. De SBS6 kijker voelt zich meer vertrouwd bij vrouwen met een diepe, doorgerookte stem.
Pieter Omtzigt
Het is een uniek moment in de Nederlandse politiek dat een uitgesproken bureaucraat zo hoog in populariteit scoort. Wilders irriteert zich aan de paringsdans op tussen NSC en PVDA, en vraagt zich hardop af waarom de NSC de PVV uitsluit van samen regeren. Pieter heeft de hele week gebroed op een antwoord, en concludeert glunderend dat Wilders uitspraken doet die tegen de grondwet ingaan. Hij herinnert Geert aan de eed die alle Kamerleden afleggen, zo ook Wilders, waarin ze trouw zweren aan de grondwet. Ergo, Wilders heeft een regel gebroken. In het hoofd van Omtzigt zijn regels, afspraken, lijstjes met cijfers en handtekeningen, die precies kloppen, van grote schoonheid. De kijker kijkt er met slaperige oogjes naar. “Oneliners zijn nu eenmaal niet mijn favoriete hobby”, aldus Omtzigt; “maar als het met oneliner was op te lossen, dan had het kabinet dat allang gedaan”. Met die paradox win je het hart van Nederland niet.
Frans Timmermans
Hij zal toch zelf ook weten dat dit niet zijn arena is. Frans is de zelfbenoemde voorloper van de klimaatdrammers, de wensput van woke Nederland en een doorgewinterde Brusselse politicus. Hij heeft in zijn zakkenvullende stage in Europa geleerd om de Nederlanders ondergeschikt te maken aan wereldproblematiek, en daar koop je niks voor. En dus ging Frans met gestrekt been het debat in. Hij wou graag het woord, kreeg er een halve zin uit voordat presentator, twee premierskandidaten (en eentje in spe) en het publiek hem de mond snoerden. De reacties op YouTube maken al snel duidelijk welke stappen Timmermans had kunnen zetten om een beetje goed uit dit debat te komen. Hij moet van zijn overgewicht af, dat is ongepast voor iemand die arme mensen zielig vind. Zijn huis is te duur en mist zonnepanelen en goede isolatie. Hij had nooit naar Belgie mogen verhuizen en als meneer liever in het buitenland werkt onderhandel dan in ieder geval het salaris en wachtgeld naar beneden. Als Frans aangeeft dat hij de armoede in Nederland in vier jaar wil halveren reageert Cindy uit het publiek verbeten: “Dat is te laat!”. “U krijgt 15.000 euro per maand wachtgeld”, vult Wilders aan. De kijker weet het natuurlijk al lang: Frans is een typische linkse zakkenvuller.
De Redactie
Martijn van Koolwijk