Tis jammer van de nieuwe tweede kamer
Maar het dak, dat gaat eraf
Het is een kwestie van tijd en dan begint het weer. Het geneuzel over links en rechts. We kennen het allemaal wel. Het geroeptoeter van lijsttrekkers over ‘linkse media’ of ‘een regeerakkoord waar rechts Nederland zijn vingers bij aflikt’. Tv-Debatten waarin men het liefst, op zijn zwart-wit Amerikaans, links tegenover rechts zet. Maar wat is dat eigenlijk? Linkse en rechtse politiek? En hoe groot is het verschil tussen de zogenoemde twee richtingen? In deel 1 van deze reeks een geschiedenisles. SAAI!
Ronde 1: Progressief VS conservatief
Heel lang geleden in een sterrenstelsel hier heel ver vandaan, Frankrijk 1789 om precies te zijn, ontstond er voor het eerst een sterke splitsing in het politieke denken. Aangewakkerd door de verlichting (die van o.a. Spinoza & Descartes, niet Philips & GAMMA Huismerk) en de Franse revolutie, vond de ene helft van de politiek dat het wel mooi geweest was met al die vorsten en adel die de dienst uit maakten, schatrijk waren en geen belastingen afdroegen (progressief). De andere helft wilde juist dat de bovenste standen, ondanks de revolutie, als oppermachtige aanbleef (conservatief). De conservatieven hadden zich toevallig aan de rechterkant van het parlement gezeteld, de progressieven links.
Toch mazzel dat de conservatieven niet in de keuken stonden terwijl de progressieven net bij de gierput waren. “Daar heb je die gierputgekkies weer met hun windmolens.”, “De uitspraken van Wilders over de Islam vallen toch echt onder extreem keuken.”
Ronde 2: GAL VS TAN
Tot 1970 bleef het grootste verschil tussen links & rechts voornamelijk daar waar de macht en de Monnie heen moest. Naast de klassieke thema’s; overheidsinterventie en overheidsuitgaven, begon iedereen plots te ouwehoeren over zaken als milieubescherming, burgerrechten en zelfontplooiing. Terwijl andere onderwerpen als openbare orde, veiligheid, en de staat als hoeder van moraliteit belangrijk vonden.
Internationaal kreeg die eerste groep de benaming GAL (green-alternative-liberal) mee en de tweede TAN (traditional-authoritarian-nationalist). In Nederland nam progressief links de GAL(lische) en conservatief rechts de TAN standpunten zo snel over, dat aparte stromingen, in tegenstelling tot in andere Europese landen, vervielen. Lang konden we in Nederland dan ook al onze politieke partijen langs deze horizontale progressieve/conservatieve as leggen.
Lekker makkelijk.
Maar daar is de afgelopen twintig jaar flink verandering in gekomen. Inmiddels zijn er ook partijen die voor meer autoriteit en meer liberalisme zijn. Partijen die terug naar vroeger willen, maar ook met de tijd mee willen gaan. Partijen die Nederland groener, maar ook nationalistischer willen hebben. Een ontwikkeling die de oude as van ‘links/rechts is progressief/conservatief’ eigenlijk onbruikbaar gemaakt heeft.
Ronde 3: Nationaal VS globaal
Om het allemaal nog ingewikkelder te maken, ontstond er de afgelopen jaren nog een derde as. De as van de winnaars en verliezers van de globalisering. De winnaars varen wel bij vrijhandel, migratie en culturele vermengingen, de verliezers zien hun leefwereld erdoor bedreigd. Globalisatie en nationalisme komen voor bij partijen in het complete spectrum. De SP en PVV willen uit de euro (nationalistisch). Terwijl de VVD en GroenLinks beide globalist zijn. Kiezers en politieke partijen hebben opvattingen die vanuit het perspectief van een simpele links/rechts-verdeling paradoxaal zijn: wel een gelijke verdeling van inkomen maar geen hogere belastingen bijvoorbeeld.
Dus?
Een duidelijk verschil tussen links en rechts lijkt dus niet meer te bestaan. Historische meetwijzen als progressief/conservatief, GAL/TAN en globalistisch/nationalistisch lijken ontoereikend. De termen links en rechts onvoldoende om de diversiteit van opvattingen van kiezers en politieke partijen te dekken.
MAAR!
Dank god voor de SGP. De partij van Kees van der Staaij biedt een uitweg uit ons historisch, filosofisch geneuzel. Van al de zittende partijen is de SGP namelijk de enige die overduidelijk conservatief en Traditioneel Autoritair Nationalistisch is. Daarmee voldoet de partij aan alle voorwaarden om op alle drie de besproken assen op rechts uit te komen. Zo biedt de partij ons een startpunt om voor eens en voor altijd vier jaar de vraag: ‘Wat is linkse en wat is rechtse politiek?’ te beantwoorden.
Als we er van uit gaan dat de SGP (hier helemaal linksboven), volgens historische maatstaven, de meest rechtse partij van ons land is, is de PVDD (helemaal rechts) de meest linkse. Daarnaast roept bovenstaande tabel meteen veel vragen op. “WTF PVV LINKS?” “CU RECHTS?” “WAAROM ZO WEINIG DIE MOOIE LILA BARBAPAPPA KLEUR?” “HOW MUCH IS THE FISH?” etc. Vragen die we in het tweede deel kunnen beantwoorden.
TO BE CONTINUED
ROLL END CREDITS
Over de auteur
1 gedachte over “Van links! Naar rechts! #1”
Reacties zijn gesloten.