“We zijn hier bij Forum Outside. Het is wáán-zin-nig! Met duizenden mensen op een geweldig terrein. Met bedrijven die in de Forum-app staan. Met onder-nemers. Met media. Je kunt een helikoptervlucht boeken. Restaurants, drank, muziek. We gaan wijn drinken met Ralph. We hebben een ca-si-nó. Het is echt on-ge-looflijk wat hier allemaal gebeurd.” aldus Thierry Baudet, sturmparaplubahnfurher van FvD, in de aftermovie van Forum Outside. De ledendag voor leden van Forum voor Democratie. Vol trots blaat hij door over de ruim 60 duizend leden die zijn partij telt en dat de partij daarmee de grootste partij van Nederland is. Daarin lijkt de Thierelier gelijk te hebben, ware het niet dat er iets vreemds aan de hand is.
Ieder jaar worden politieke partijen gevraagd hun ledenaantallen door te geven aan het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen van de Rijksuniversiteit Groningen. Zij registreren deze gegevens. Iedere partij die vertegenwoordigd is in de Eerste of Tweede kamer en minstens duizend leden heeft (die minstens twaalf euro per jaar aan contributie betalen) krijgt per geregistreerd lid overheidssubsidie. De subsidie mag enkel ingezet worden voor politieke vormingsactiviteiten en scholingsactiviteiten, het verstrekken van informatie, politiekwetenschappelijke activiteiten (een wetenschappelijk bureau oprichten waar je vervolgens ook subsidie voor krijgt) , activiteiten om politieke deelname van jongeren te bevorderen (een jongerentak opzetten die per lid ook weer subsidie krijgt), werving, selectie en begeleiding van politieke ambtsdragers en verkiezingscampagnes. Deze subsidie bestaat uit een jaarlijks vastgesteld bedrag dat verdeeld wordt over de partijen. In 2023 ging het om 3.625.518,- euro, verdeeld over de 378.902 geregistreerde leden. Dit komt neer op zo een 9,57 per lid. 50PLUS kreeg afgelopen jaar dus +/- 26.126,- euro, Forum voor D. meer dan een half miljoen (+/- 586.487,-).
Op zich is het een mooi iets. Naast het subsidiëren van partijen op o.a. hun aantal zetels dit ook doen naar aanleiding van hun ledenaantallen. Stemmers zweven steeds vaker. Wist in 2021 drie weken voor de verkiezingen 16% nog niet waar zij op gingen stemmen hangt dat percentage dit jaar op 23%, aldus I&O Research. Mensen die hun idealen zo erg vertegenwoordigd zien in één partij kunnen zo door lid te worden op meerdere manieren hun partij subsidiëren (zij betallen zelf immers ook lidmaatschapsgeld).
Er zit echter wel een “maar” aan het hele leden voor subsidie verhaal. Partijen hoeven namelijk geen bewijslast over te dragen aan het documentatiecentrum. In 2021 ontstonden er dan ook vragen rondom het extreem hoge ledenaantal van Forum. Ondanks alle ruzies, ophef, splitsingen in de partij en het feit dat in 2021 negen duizend leden tegen aanblijven van Baudet stemden, bleef volgens de door de FvD aangeleverde cijfers het ledenaantal stijgen. Ondanks meerdere verzoeken weigerde FvD inzicht in de cijfers te geven. Iets wat de partij als sinds 2017 weigert. Ook de Commissie toezicht financiën politieke partijen (Ctfpp), heeft hier al meerdere malen, tevergeefs over geklaagd. In 2020 weigerde toenmalig minister Kasja Ollongren (D66) om FvD een door het Ctfpp aangevraagde boete op te leggen. Sindsdien is het stil rondom de jaarrekeningen en cijfers van de zelfbenoemde Grootste familie van Nederland.
Totdat eind vorig jaar er een lek bleek te zijn in de ForumAPP. De gegevens van alle Forumleden waren in handen van ethische hackers en RTLnieuws. Aan de contributiegegevens van FVD viel te zien dat ruim 43.000 leden sinds 1 januari 2022 hun bijdrage aan de partij hebben betaald. Ruim 20.000 mensen hadden dat nu nog niet gedaan. Of deze mensen alsnog betaald hebben in de laatste weken van 2022 is onbekend, maar Forum voerde ze begin 2023 wel allemaal op als zijnde volwaardig lid bij het documentatiecentrum. Jammer genoeg hebben noch de ethische hackers, noch RTLnieuws gekeken of de leden van Forum Nederlandse burgers zijn. Want, waar buitenlandse giften aan politieke partijen sinds 2022 onder een vergrootglas liggen, is het nog steeds mogelijk om als niet Nederlander een partij te financieren dan wel te beïnvloeden door er lid van te worden.
Tot slot, de 60.000 leden van Forum lijken er veel maar vergeleken met het aantal mensen dat je nodig hebt om één zetel in de Tweede Kamer te bemachtigen is het weinig. Afhankelijk van de opkomst (78,7% in 2021) en het aantal stemgerechtigden (13.293.186 in 2021) wisselt het aantal stemmen dat een partij nodig heeft voor een zetel. In 2021 lag dat aantal stemmen (a.k.a. de kiesdeler) op 69.486 per zetel. Mochten alle Forum leden dus een Nederlandse identiteit hebben, hun contributie betaald hebben, én gaan stemmen is dit nog niet genoeg voor een zetel. Dat het aantal leden weinig zegt over de verkiezingsuitslag bewijst de PVV. Dit is de enige partij in ons kiesstelsel zonder leden (op Geert Wilders na), toch behaalde deze partij in 2021 1,124,482 stemmen.
FvD lijkt met zijn ledenaantal (naast het financiële gewin) dan ook vooral het Bandwagoneffect te willen triggeren. Deze zogenaamde ‘psychologie van de grootste’ wordt binnen de politiek sinds jaar en dag al met veel succes toegepast door de VVD. Mensen zijn gevoelig voor ‘bij de winnaar’ willen horen en hebben hierdoor de neiging om voor de grootste te kiezen. Het politicologisch blog Stuk Rood Vlees publiceerde er in 2015 al een interessant stuk over. Het is één van de manieren hoe peilingen de verkiezingen beïnvloeden en de reden waarom exit polls pas na het sluiten van de stembussen gepubliceerd worden. Het is zelfs waarom mensen op Bohemian Rhapsody blijven stemmen in de Top2000. En als het aan Thierry ligt is het de reden om met duizenden mensen op een geweldig terrein staan en wijn te drinken met oud rabobank topman Ralph Dekker?
