Er zijn mensen die betrokken zijn bij hun stad, zich informeren over gebeurtenissen en in hun geheugen verankeren welke politieke partij verantwoordelijk was voor welk euvel. En er zijn mensen zoals ik; een schreeuwende betweter die zijn gebrek aan kennis compenseert met ongefundeerd zelfvertrouwen. Gelukkig ben ik niet alleen, en voorziet de democratie mensen zoals ik van digitale stemhulp. Ik duik in de wereld van de stemwijzers, en onderzoek of mijn onnozelheid geen beperking hoeft te zijn om tot gedegen stemgedrag te komen.
In Amsterdam wordt -traditiegetrouw- de stemwijzer lancering gevierd door een ludieke actie: de partijleiders worden uitgenodigd de vragen te beantwoorden, om te peilen waar ze uitkomen. Je kunt eigenlijk alleen maar verliezen. Het is Temptation island voor beleidsmakers, verliezen kost je de hoon van achterban en concurrent, winnen is niet verliezen en hopen dat de tegenstander de fout in gaat. De lijsttrekkers hadden dit jaar hun huiswerk gedaan, en konden het media momentje zonder streepje achter hun naam afronden. Jammer.
Ik besluit de Stemwijzer voor mijn stad Amsterdam te plegen, maar met open vizier. Mijn motivatie strandt bij de eerste vraag: “Amsterdam moet stoppen met nieuwe windmolens.” Wat bedoelen ze? Nooit meer windmolens? Tellen we de geplande windmolens mee? Hebben we windmolens nodig in Amsterdam? Kunnen we die niet in de achtertuin van iemand anders kwijt? Ik stel voor Flevoland, toch een beetje de garagebox van Amsterdam. Stemwijzer biedt de gelegenheid om te spieken bij wat de verschillende partijen over het onderwerp denken. De Partij van de Ouderen licht hun visie toe: “De zittende raad heeft ingestemd met de komst van zeventien windturbines. Wij zullen ons hier tot het bittere eind tegen blijven verzetten.” In het geval van deze partij zal dat niet bijzonder lang zijn. De Partij voor de Dieren wil liever zonnepanelen, schrijft niets over windturbines, maar wil blijkbaar wel stoppen met het bouwen van windmolens. Zo ook de VVD, hoewel ze wel windmolens willen in de buitenwijken. Bij1 wil niet stoppen met windmolens, maar er ook niet mee doorgaan. De Groene Basis Piraten wil hetzelfde als de VVD, maar staat in de vraagstelling aan de tegenovergestelde kant.
Ik werk mij door de vragen heen, en merk dat ik van veel zaken geen verstand heb. Geen idee of er een slavernijmuseum moet komen op de Kop van het Java-eiland. Is Indonesië niet een beetje ver weg? Er zijn maar een handvol vragen waarbij ik de toelichting kan overslaan, maar check toch even. “Er moet een jongerenraad komen.” De Partij van de ouderen is tegen, zonder verdere uitleg. De feestpartij is tegen een vuurwerkverbod. Ze redeneren dat een verbod zorgt voor een toename in illegaal vuurwerk. Zuivere rede, bij een totaalverbod op boeken is een toename van illegale boeken onvermijdelijk. Uiteindelijk beland ik bij de uitkomsten. SP, PVDA, Piraten, Bij1, Denk, en een handvol lokale partijen.
Er zijn in totaal acht partijen die in aanmerking zouden kunnen komen, en dus ben ik niet veel verder dan toen ik begon. Ik besluit te shoppen bij de concurrent, kieskompas.nl, en strand op een vergelijkbare uitkomst. Volt, Denk, Partij voor de Dieren, PVDA, Bij1 en Groenlinks. Er is een derde stemhulp die het stemgedrag van partijen heeft vastgelegd in een stemwijzer voor het klimaat; kiesklimaat.nl. De uitkomst: D66, Groenlinks, PVDA en SP allen op gelijke score.
Een onmiskenbaar probleem is de binaire natuur van de vragen en dat partijen zelf hebben mogen invullen wat ze denken over de verschillende zaken. Kieskompas is in de partijprogramma’s gedoken, maar die worden nog steeds door de sofisten en greenwashers van de verschillende partijen in elkaar gezet. Vervolgens moet ik als leek uren investeren de vragen door de pluizen, waarmee de functionaliteit van de stemhulp zichzelf opheft.
Er is een andere aanpak nodig. Ik wil een gedegen rechtvaardiging van mijn stemkandidaat binnen mijn sociale kring. Als zij hun kandidaat naar voren schuiven, trek ik een bedenkelijke blik en citeer ik een zin uit het verkiezingsprogramma van die partij waarna men angstig terugkrabbelt en beweert eigenlijk nog zwevend te zijn. In schaken noemen ze het de Moskou opening; de vlucht naar voren, de beste verdediging is de aanval. Het is een politieke variant op het wetenschappelijke falsificatie, met die credentials kom je al gauw weg in deze tijden.
Ik klim opnieuw in de stemwijzer, en negeer alle vragen tot ik bij het vuurwerkverbod beland. Je kunt niet meer voor vuurwerk zijn, het is slecht voor het milieu, het kost ledematen, en wordt ingezet tegen hulpverleners. De Groenen Basis Piraten zijn voor, iets over persoonlijke vrijheid, kruis er doorheen, vuile traditie-liefhebbers zonder oog voor onze zielige prille huisdieren. PVDA ziet brood in preventief fouilleren. Hoewel ze stellig zijn dat er niet ethisch geprofileerd mag worden, mag dit wel plaatsvinden in wijken waar etnische minderheden oververtegenwoordigd zijn. Vunzige sluimer-repressionisten! In de klimaattabel van Amsterdam zijn het CDA (68%) en VVD (52%) groener dan SP (46%) en Groenlinks (45%), gebaseerd op hun stemgedrag over meer dan 500 stellingen. De bomen gestookt in de biomassacentrales draaien zich om in hun massagraf, de dolk in de rug, de Judas bomen-knuffel. Denk is voor het behoud van sportvissen, omdat vis een matig geheugen heeft en het is zodoende een opoffering die zij bereidt zijn te maken. #neverforget #foodporn. Volt heeft niet alleen landelijk een probleem met integriteit, ook lokaal is de eerste kandidaat al opgestapt. Hij heeft een boek geschreven over hoe stagiaires binnen de gemeenteraad als seksvee dienden. Fictie, maar toch, een overduidelijke gedachte misdaad. De Partij voor de Dieren stemde tegen aardgasvrije wijken, liever gas uit Groningen zeker, of erger nog Rusland. Schofterige mensenhaters. De Lijsttrekker van Bij1 zegt dat we politici niet moeten vertrouwen. Hij heeft natuurlijk gelijk, maar hij is een politicus, dus per definitie onbetrouwbaar.
Is er nog een partij over? Niet? Fuck.